De compositie Kinderschuhe – Handschuhe – Handschule ontstond als verwerking van persoonlijke schoolproblemen en herinneringen.
De titel verwijst naar mijn persoonlijke ervaringen uit mijn jeugd:
Kinderschoenen, de eerste pogingen om te lopen na de eerste stappen op blote voeten.
Handschoenen, die mij zouden moeten beschermen tegen de buitenwereld, maar die ook beperkend kunnen zijn.
“Handschule” (handschool), een verkorte vorm van een levensschool die het kind door ouders en opvoeders wordt bijgebracht, en dat niet altijd in positieve zin. Daarnaast worden emotionele situaties, zoals dromen en romantiek, in korte volgorde belicht. Het leidmotief is ontleend aan een kinderliedje. Aan het begin van het stuk draagt de pianist vettige handschoenen, een symbool voor een belastende omgeving, waarvan hij zich na korte tijd (pauze in maat 2) ontdoet. Het spelen van muziek moet voor de pianist een bevrijding van problemen betekenen.
Bevrijding van problemen houdt onder andere in dat de interpretatie van de compositie vrij wordt gelaten aan de uitvoerder, d.w.z. vorm en inhoud worden bepaald naar het inzicht en gevoel van de speler. Dit vereist:

1. Kennis van de verschillende emotionele uitdrukkingen in het werk.
2. Bewustwording van de eigen emotionele toestand tijdens het concert.

Een voorbeeld: de pianist voelt zich tijdens het concert depressief. daarom kiest hij de onderdelen “j,k en l” van de kompositie. Daarna, of tijdens het musiceren, onderbreekt hij zijn spel. Na enige minuten van bezinning waant de interpretator zich in een romantische stemming: deel “h“van de klanketude weerklinkt. Muziek vertolken houdt niet alleen de verduidelijking van de ideeën van de componist in, maar ook van de gevoelswereld van de interpretator door middel van een muzikaal model. Het emotionele bewustzijn en de daaruit voortvloeiende keuze van muzikale gedeeltes zijn belangrijke factoren. De lichaamshouding van de pianist tijdens het concert wordt bepaald door zijn gevoelstoestand.

De muzikale delen “a – r” volgen mijn eigen situatie tijdens het componeren. Bij het repeteren van mijn stuk met een pianiste ontwikkelde zich nog een andere muziekversie: “a b c cl d (melodie) f g i j k 1 h d m n o k k k k k p q r.“
Deze voorbeelden zij slechts twee van de vele mogelijkheden.

De intimiteit van de kompositie vereist een adequate concertzaalatmosfeer. Een mogelijkheid is de plaatsing van de piano in een romantisch-huiselijke omgeving. Dat betekent het gebruik van attributen als: radio, sofa, gemakkelijke stoel, staande lamp, tapijt, tafel. de kompositie kan ook als raamstuk van een muziekprogramma fungeren. In dat geval wordt de klanketude gespeeld in de pauzes van andere muziekstukken en aan het begin en einde van het concert.

Voor mij is de compositie opnieuw een muzikale beschrijving van mijn eigen persoonlijke jeugdproblemen, opvattingen en herinneringen. Gezien het zeer persoonlijke karakter van het stuk, is het raadzaam om voor elke interpretatie contact op te nemen met de componist.

In 2021 vond ik op cassette de oude geluidsopnamen van “Kinderschuhe-Handschuhe-Handschule”, die Magda Dijkhorst in 1977 op de oude piano in haar huiskamer in Utrecht had gespeeld. Ik was in staat om 5 opnames te herstellen en gedeeltelijk opnieuw te orkestreren.

(2025) De eerste schetsen van het stuk waren mijn toelatingsexamen voor de compositieklas van Ton de Leeuw. Dit was bijzonder omdat de lessen plaatsvonden in een privéomgeving in Hilversum en niet aan het conservatorium in Amsterdam.

De tekst “Kinderbiografie”, die ik had geschreven voor de première van het stuk op 18 maart 1978 tijdens de OMAEX in het Duitse Erlangen, heb ik in de nieuwe versie zelf ingesproken. Overigens werd de première van “Kinderschuhe-Handschuhe-Handschule” gespeeld door Arie de Wit.