Wat vooraf ging…

Het innerlijke horen: naar iets luisteren en het daardoor ontdekken van die persoonlijke innerlijke kracht, die mijn wezen als musicus bepaalt, dat is mijn leidraad.

Wat is muziek? Wat en hoe zou ze moeten zijn en hoe kan ik mijn visioenen laten klinken? De zoektocht naar antwoorden op deze vragen wordt uiteindelijk bepaald door het intuïtieve vermogen de eigen muzikaliteit te moeten ontplooien. De klankwereld die ik voor ogen heb kan dan die vitaliteit bevatten, die ik al eerder in mijzelf heb waargenomen.

Alleen dan kan ik als componist musiceren; de natuur van de muziek benaderen, die in lichtdimensies ontwaakt en het alleen hoorbare achter zich laat. De noodzaak om de klinkende schoonheid, die je in je dromen waarneemt, uit te drukken, vraagt een inkeer, een concentratie op het wezenlijke zonder invloeden van buitenaf. Het componeren is het vinden van mijn eigen taal die het mogelijk maakt al deze schoonheid aan het licht te brengen. Het musiceren is dus mijn voortdurende behoefte, dromen te laten klinken; ze zo te vormen dat niet allen melodieën in klanken worden omgezet, maar ze ook in de ruimte te laten plaatsvinden, die niet te beschrijven valt.

Dan…

Je eigen weg bepalen en niet alleen de aangeleerde ervaringen de richting te laten wijzen. De eigen intuïtie kan vanzelfsprekende, bewuste besluiten negeren, ze zelfs in het tegengestelde wenden.

Men bevind zich in een onbekend muzikaal landschap; de ongrijpbare klankwereld lijkt onbereikbaar; het klinkende gebergte laat zich niet vormen. Hoe moet je de ideale lijn vinden, of zo snel mogelijk, of bewust en langzaam vooruit schrijdend?

Ruimdenkend en met open blik trek je je plan.

Aan het begin is de compositie als een niet ingevulde, blanke landkaart; elke noot is een handeling die vraagt om een nieuw besluit. Als je de juiste klinkende kiem gevonden hebt, is iedere noot of een zelf geplaatste grenssteen of slechts een markering. Het verloop van de weg bepaalt dan het regelwerk van de melodie en men overschrijdt de klankgebergtes alsof ze niet eerder bestaan hebben. Eindelijk opent zich een horizon en een wijdte die men wilde horen.

Voorwaarde is de volgorde van de ‘waarde’ van elke individuele noot, oftewel de schakeringen die uiteindelijk de melodie vormen. Waarom zou na de eerste noot de volgende noot moeten volgen? Waarom hoor je de volgende noot al, alhoewel ze niet klinkt. Natuurlijk spelen harmonische denkwijzen en het spel met het contrapunt een rol. Maar ook andere functies, routes, aangestuurde processen zijn voel- en denkbaar.

Als basis voor ‘Crossroads’ heb ik daarom een melodieëndagboek bijgehouden. Hierin heb ik niet alleen de op zichzelf staande melodie, maar ook haar valentie opgetekend, de evaluatieve richting van de reactie, haar stimulatieve aard. Ook mijn vermoedens/voorgevoelens en stemmingen, of te wel de motivaties die mij bevleugelden om een melodie als een eenheid te kunnen vormen, werden benoemd. Eerst draait het om de bewuste keus van die noten die binnen een octaaf mogen liggen (diastematiek); vervolgens bepaalt de valentie de duur van elke individuele toon, het ritme.

Maar al deze wegen, van gelijke of ongelijke aard, die echter ieder voor zich een eenheid vormen, kruisen ergens elkanders pad. Ze zullen zich doorsnijden of samengevoegd worden. Kruispunten, ‘Crossroads’, energievelden ontstaan, die ook weer in een bepaalde richting wijzen en die men vervolgt. Het maakt niet uit of deze kaart met melodieën, dit wegennet, leidt tot rhizome-achtige of doelbewust aangelegde richtingen; alle wegen doorkruisen elkaar tot een spel en vormen klankpatronen. Het wezen van elk patroon volgt een innerlijke beweging, namelijk de onvermoeibare reflectie op de resonantie die muziek oproept. Door het van te voren aftasten van elke staat en haar volgorde (periodiek), en deze tot een andere ‘grotere’ melodielijn te  voeren, kunnen andere, misschien voor mij onbekende muzikale schakeringen bepaald worden. Deze kunnen holle ruimtes opvullen en tot vreemde ‘knooppunten’ leiden. Dit wederom, is kenmerkend voor de energievelden van ‘Crossroads’.

© Michael Fahres, 12 februari 2008